De lokale democratie is niet populair. In maart vorig jaar ging slechts 50 procent van de Amsterdamse kiesgerechtigden naar de stembus. Terwijl gemeentelijke bestuurders over steeds meer zaken beslissen die hun inwoners aangaan. Raadsleden en wethouders moeten beter hun best doen om de democratie uit te leggen. Daarnaast moeten we zoeken naar nieuwe manieren om mensen meer ruimte te geven om democratisch te zijn. Want het goede nieuws is: dat zijn we van nature.
Deze column stond in december 2015 in het tijdschrift Idee.
De Amsterdamse Burgertop van 6 juni 2015 was een oefening in democratie. Op deze dag kwamen 250 stadgenoten bij elkaar om aan 35 ronde tafels te praten over wat zij belangrijk vinden voor hun buurt en stad. Geen project van de gemeente, maar het resultaat van een jaar hard werken door betrokken Amsterdammers.
Ervaring
Onze democratie moet het algemeen belang dienen. Maar wat is de meest effectieve vorm van democratie: representatief of direct? De kern is dat burgers uit vrije wil meedoen en voldoende ruimte krijgen om op basis van hun eigen ideeën over de gemeenschap invloed uit te oefenen. Wanneer je zo’n ervaring hebt doorgemaakt, groeit je bereidheid om de theorie te aanvaarden.
Alledag
Ook het omgekeerde is waar: zodra mensen ervaren dat hun invloed afneemt, heeft het weinig zin om ze via een campagne voor de huidige democratische praktijk te enthousiasmeren. Onze democratie moet daarom meer aansluiten op onze democratie van alledag: als gezin beslissen waarheen jullie op vakantie gaan, afspreken wie de bardienst op zich neemt, discussiëren over de inbraken in de buurt.
Onze democratie moet meer aansluiten op onze democratie van alledag
Hoe beter meepraten en meebeslissen samenvallen, hoe groter de kans dat je je neerlegt bij een uitkomst waar je het zelf niet mee eens bent. Je was immers deel van de democratische ervaring.